Patrząc na wyniki osiągane w poszczególnych kwartałach 2017, w 3 kwartale odnotowaliśmy najniższą jak dotąd ilość transakcji – 42 (1kw.-53, 2kw.-57). Pik w dół miał miejsce także w 3 kwartale poprzedniego roku (33 transakcje w stosunku do 46 w 1kw. i 53 w 2kw.). Spadek jest mniejszy, ale nadal istotny, bo az 26% w dół. Podobna sytuacja utrzymuje się w całym regionie EMEA, który jako jedyny region na świecie odnotowuje spadki ilości transakcji (na poziomie 1-3%). Wartości także nie zachwycają, największa transakcja kwartału osiągnęła wartość najniższą od roku 2013.
Przewidujemy, że w 4 kwartale nastąpi istotne ożywienie. Od 5 lat obserwujemy, ze najwięcej transakcji domyka się właśnie w koncówce roku. W zeszłym roku w ostatnim kwartale obserwowaliśmy także rekordowe wartości transakcji. A jak będzie teraz?
In comparison to the results achieved in each quarter of 2017, during the 3Q 2017 the lowest number of transactions has been recorded so far – 42 (1Q-53, 2Q-57). The downfall also occurred in the third quarter of the previous year (33 transactions versus 46 in 1Q and 53 in 2Q). The decrease by as much as 26% down is smaller than last year, but still significant. A similar situation persists throughout the EMEA region, which is the only region in the world to witness a decline in transaction volume (1-3%). Neither number nor values of transactions astound us – the largest transaction of the quarter reached the lowest value since 2013.
We expect a strong recovery in the Q4. For 5 years, we have observed that most transactions are being closed at the
end of the year. Last year we also saw record value transactions in the 4Q. And how will it be this time?
Raport M&A Index Poland 3Q 2017 Fordata from FORDATA VDR
Brak dużych transakcji na horyzoncie
Dużym zaskoczeniem jest wartość największej transakcji tego kwartału. 51% akcji spółki deweloperskiej LC Corp zostało nabyte przez podmioty związane z majątkiem Leszka Czarneckiego za „zaledwie” 481 mln zł. Dla przypomnienia na polskim rynku wartość największej transakcji w danym kwartale do tej pory przekraczała 1 mld zł. Na przestrzeni ostatnich 5 lat ten warunek nie został spełniony tylko w 3 kwartale 2013, kiedy Orlen przejał TriOil Resources za 562,9 mln zł. Patrząc na pipeline, brakuje na horyzoncie dużych transakcji, które mogłyby sie domknąć jeszcze w 2017 roku. Dominować będą transakcje małe i średnie, zawierane pomiędzy polskimi podmiotami. Biorąc pod uwagę rozpoczęte negocjacje można spodziewać się dużego odsetka transakcji z branży farmaceutycznej i usług medycznych, nieruchomości i nowych technologii. Wciąż sporo dzieje sie takze w branży spożywczej, zwłaszcza sektor mięsny jest atrakcyjny zarówno pod wzgledem konsolidacji rodzimych marek na rynku polskim, jak i poszukiwania inwestorów spoza Europy. Spekuluje się o debiucie giełdowym spółki Techland – jednego z największych polskich producentów gier, o przejęciu Inea przez fundusz infrastrukturalny bdz fundusz PE oraz oczekuje sie na sfinalizowanie transakcji kupna Multimedia przez UPC (wartość transakcji na poziomie 760 mln USD).
Umiarkowane zaangażowanie zagranicznych inwestorów
W 3 kwartale dominowały transakcje zawierane pomiędzy polskimi podmiotami. Polskie spółki stanowiły 71% kupujących i az 83% sprzedających. Zaangażowanie podmiotów zagranicznych po stronie kupujących utrzymuje się na stabilnym poziomie 28% (wzrost o 3% w stosunku do 2 kw.). W tej grupie wciąż dominują spółki europejskie.
Prywatni przedsiębiorcy nadal sprzedają najwięcej
Zgodnie z naszym przewidywaniem, odsetek prywatnych przedsiebiorców po stronie sprzedających wzrósł i wrócił do wartości obserwowanych na początku roku (wzrost z 27% do 52% Q2/Q3). Najwięcej transakcji miało miejsce w FMCG oraz branży Media/IT/Telecom (odpowiednio 21% i 17%). Po stronie kupującej dominują spółki z funduszy PE/VC (15%) oraz branży Media/IT/Telecom (13%). Fundusze nie przestaja tez sprzedawać, choc ilość wyjść z inwestycji zmalała w porównaniu do 2 kwartału. Enterprise Investors odchudził swój portfel o kolejna w tym roku spółkę – Elemental Holding, a najciekawszym wyjściem była sprzedaż sieci supermarketów Mila przez Argus Capital do Eurocash za 350 mln złotych. Była to też druga co do wielkości transakcja tego kwartału. Due diligence zostało zorganizowane z wykorzystaniem technologii Virtual Data Room dostarczanej przez FORDATA.
Virtual Data Room standardem
Wykorzystanie podczas transakcji technologii Virtual Data Room, która gwarantuje bezpieczne udostępnianie poufnych dokumentów drugiej stronie procesu utrzymuje sie na stabilnym poziomie. Z dostępnych danych wynika, ze w 3 kwartale 33% transakcji zostało zrealizowanych z wykorzystaniem systemu Virtual Data Room.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
No major deals approaching
The biggest surprise of this quarter is the value of its largest transaction. 51% of shares in the LC Corp developer company were acquired by entities related to Leszek Czarnecki’s estate for „mere” PLN 481 million. For the record, the value of the biggest transaction on the Polish market in Q3 so far exceeded PLN 1 billion. Over the past 5 years, this condition was not fulfilled only in Q3 2013, when Orlen took over TriOil Resources for PLN 562.9 million.
Looking at the pipeline, there are no potential major deals to be finalized before the end of 2017. The small and medium transactions conducted between Polish entities will lead the field. Taking under consideration the initiated negotiations, we can expect a high percentage of transactions in the pharmaceutical industry and healthcare, real estate and new technologies. Also, there is still a lot going on in the food industry in particular, the meat sector is attractive both in terms of the consolidation of domestic brands on the Polish market and the search for investors from outside Europe. There are speculations about IPO of the Techland – one of the biggest Polish game producers, the acquisition of INEA by infrastructure fund or private equity fund, and there are expection to finalize the purchase of Multimedia by UPC (transaction value of USD 760 million).
Moderate involvement of foreign investors
In the 3Q 2017 transactions between Polish entities prevailed on the market. Polish companies accounted for 71%
of buyers and 83% of sellers. Foreign buyers’ involvement remains stable at 28% (up 3% versus 2Q). European
companies are still a leader of this group.
Private entrepreneurs still take lead on the sell-side
According to our forecast, the percentage of private business owners increased on the sell-side and returned to the
value observed at the beginning of the year (increase from 27% to 52% Q2/Q3). The majority of transactions took
place in the FMCG and Media/IT/Telecom (respectively 21% and 17%). Buyers are dominated by PE / VC (15%) and
Media/IT/Telecom (13%). Funds continue to sell, although the amount of divestments has decreased compared to
2Q. Enterprise Investors made an exit from Elemental Holdings, and the most interesting move of this quarter was
the sale of Mila supermarket chain by Argus Capital to Eurocash for PLN 350 million.
It was also the second largest transaction of this quarter. FORDATA’s Virtual Data Room technology has helped
to organize the due diligence process.
Virtual Data Room as standard
FORDATA Virtual Data Room technology use provides safe and secure management of confidential documentation
and its share to other parties of the process. Virtual Data Room became a standard tool during complex, confidential
deals and the tendency of its use remains stable. According to available data, 33% of transactions finalized in the Q3
2017 was conducted involving Virtual Data Room system.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
W III kwartale 2017 roku na polskim rynku odnotowano 42 transakcje fuzji i przejec. To o 9 mniej niz w poprzednim kwartale i o 9 więcej niz w III kwartale ubiegłego roku. Największą transakcją w III kwartale 2017 r. była oferta wtórna pakietu ponad 51% akcji spółki LC Corp. Grupa udziałowców powiązanych kapitałowo z majątkiem Leszka Czarneckiego zbyła akcje na rzecz podmiotów z rynku finansowego.
Na uwagę zasługuje również konsolidacja dwóch segmentów rynku spożywczego. W ostatnim kwartale byliśmy świadkami dwóch transakcji zarówno wśród producentów drobiu jak i napojów. CEDROB S.A. – Polski lider rynku drobiarskiego przejął Zakłady Mięsne Silesia S.A. Inna rodzima firma, Kutnowskie Zakłady Drobiarskie Exdrob S.A., została przejęta przez ukraiński koncern MHP. Spółka zza wschodniej granicy zyskała sobie w ten sposób przyczółek na rynku europejskim. W branży napojów z pewnością na uwagę zasługuje wykup menedżerski WOSANA S.A. przy wsparciu funduszu PE Avallon. Producent izotoników Oshee postanowił z kolei wejść na perspektywiczny rynek wód mineralnych poprzez zakup marki Kinga Pieninska.
Ostatni kwartał był tez obfity pod względem wyjść funduszy PE/VC ze spółek portfelowych. W ciągu ostatnich trzech miesięcy doszło do pięciu transakcji tego typu. Najgłośniejsza z nich była sprzedaż Grupie Eurocash sieci supermarketów Mila przez fundusz Argus Capital. Cena transakcji wyniosła 350 mln PLN i pozwoliła spółce konsolidującej polski rynek handlu detalicznego na zwiększenie swojego portfela o ok. 190 sklepów w zachodniej i centralnej Polsce.
Jeżeli chodzi o strukturę transakcji, najwięcej zmian właścicielskich było wśród spółek z branży FMCG – 21% oraz Media/IT/Telekom – 17%. Wśród podmiotów kupujących dominowały firmy z branży Private Equity/Venture Capital 15%, fundusze Media/IT/Telecom – 13% oraz firmy z branży FMCG – 13%. Niemal połowę sprzedających stanowili inwestorzy prywatni. Druga najczęściej zbywająca swoje udziały grupa były Fundusze Private Equity/Venture Capital – 15%.
Hossa na warszawskiej giełdzie trwa. Notowania WIG wspięły się ponad granice 64 000 pkt., a zmiana wartości indeksu od początku kwartału wynosi ok. 4,5%. Największy wzrost w tym czasie wśród spółek indeksu WIG 20 zanotowały JSW S.A. i Energa S.A. (odpowiednio ok. 30% i ok. 28%).
Zachowanie złotego wobec zachodnich walut nie było jednokierunkowe. Kurs USD/PLN w minionym kwartale spadł o ok. 1,6%, natomiast kurs EUR/PLN wzrósł o ok. 1,7%.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
In the 3Q 2017 there were 42 transactions on the Polish M&A market. It is by 9 less than in the previous quarter and by 9 more than in 3Q 2016.
The largest transaction in 3Q 2017 was the secondary o ering of over 51% block of LC Corp’s shares. The group of shareholders related to Leszek Czarnecki sold its’ shares to financial investors (Quercus TFI, Altus TFI, PZU PTE). Consolidation in two food segments is worth attention. In the last quarter we witnessed two transactions on both meat and beverage markets. CEDROB, Polish leader of poultry market, acquired ZM Silesia. Another Polish firm, Kutnowskie Zakłady Drobiarskie Exdrob, was acquired by Ukrainian group MHP. The company from Ukraine gained a location within the EU. On the beverage market there was also a significant transaction: Avallon Fund (a PE investor) launched a MBO process to acquire WOSANA. The producer of isotonic beverages Oshee decided to enter the prospective mineral waters market by buying Kinga Pieninska brand.
The last quarter was also abundant in PE/VC funds closures. Within the last three months five such transactions were closed. The most distinctive from them was sale of supermarket chain Mila to Eurocash by Argus Capital. The acquirer purchased for ca. 82 M EUR about 190 shops in central and western Poland.
As far as the structure of transactions is concerned, the most of targets operates in and FMCG (21%) and Media/IT/Telecom (17%) sectors. The bid side was dominated by companies from Private Equity/ Venture Capital (15%), FMCG (13%) and Media/IT/Telecom 13%). About half of the sell side participants were private investors. The second largest group on the sell-side were Private Equity/Venture Capital funds (15%).
The bull sentiment on the WSE persists. In the last quarter WIG crossed the level of 64 000 p. and rose by ca. 4,5%. Quotations of JSW’s stocks stocks rose the most among the largest Polish listed companies – by ca. 30%. The second place goes to ENERGA – with ca. 28% stock price growth. In the 3Q 2017 USD/PLN exchange rate fell by ca. 1.6%, and EUR/PLN rose by ca. 1.7%.
FORDATA jest pionierem na polskim rynku kapitałowym, na którym w oparciu o technologię Virtual Data Room wspiera największe transakcje M&A, IPO, inwestycje Private Equity i prywatyzacje, w Polsce oraz w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej. FORDATA podniósł bezpieczeństwo i efektywność projektów o łącznej wartości ponad 34 mld PLN. Dążeniem FORDATA jest identyfikowanie potrzeb w zakresie bezpiecznego zarządzania poufnymi dokumentami wśród konkretnych branż i zaspokajanie ich w oparciu o technologię Virtual Data Room.
Navigator Capital wraz z Domem Maklerskim Navigator jest czołowym niezależnym doradcą finansowym dla przedsiębiorstw specjalizującym się w transakcjach M&A oraz publicznych i prywatnych emisjach akcji i obligacji. W ciągu ostatnich lat Grupa Navigator zrealizowała ponad 35 transakcji różnego typu. Partnerzy Navigator przeprowadzili transakcje o łącznej wartości ponad 6,2 mld PLN. Współpraca z międzynarodową siecią firm doradczych zrzeszonych pod szyldem Pandion Partners pozwala skutecznie obsługiwać transakcje międzynarodowe. Navigator Capital wraz z Domem Maklerskim Navigator zajmują wysokie pozycje w niezależnych rankingach oceniających aktywność podmiotów doradczych na rynku polskim.
FORDATA is a pioneer on the Polish capital market. Company supports the largest M&A, IPO, Private Equity and privatization projects in Poland and other countries of Central and Eastern Europe, based on the technology of a Virtual Data Room. The FORDATA VDR raised the levels of safety and efficiency of different projects of a total value of over 34 billion zloty. FORDATA’s aspiration is to identify the needs for secure management of confidential documents among specific industries and to address them based on the technology of the Virtual Data Room.
Navigator Capital, along with Dom Maklerski Navigator, is the leading, independent financial adviser, specializing in M&A transactions and public and private issues of stocks and bonds. In recent years, Navigator Group has completed over 35 transactions of different types. Navigator Partners’ market experience includes deals worth over PLN 6,2 billion. Cooperation with the international network of consulting companies affiliated under the banner of Pandion Partners helps to efficiently handle any international transactions. Navigator Capital, along with Com Maklerski Navigator, occupy high positions in independent rankings which evaluate advisory bodies’ activity on the Polish market.
Zdjęcie główne – Unsplash.com
