Zgodnie z danymi na dzień 15.12, w roku 2017 przeprowadzono w Polsce w sumie 204 transakcje fuzji i przejęć, to ok. 9% więcej niż w całym roku 2016. Przewidujemy, że do końca roku ilość transakcji może jeszcze wzrosnąć o 5%. W roku 2018 utrzyma się podobna dynamika jak w 2017, w 2019 spodziewamy się spowolnienia.
According to data as at December 15th, a total of 204 mergers and acquisitions were carried out in 2017 in Poland – it is approximately 9% more than in the entire year 2016. We expect, that the amount of transactions may still increase by as much as 5% by the end of the year. In 2018 a similar dynamics will be maintained as in 2017, but in 2019 a downturn is expected to appear.
Raport M&A INDEX Poland 2017 from FORDATA VDR
Kliknij, by pobrać raport > M&A Index Poland 2017
Jak wskazuje liczba zawieranych transakcji, obserwujemy ożywienie na rynku. Do rekordów z roku 2015 (247 transakcji) jeszcze długa droga, ale trend jest stabilny. Inwestycjom na naszym rodzimym rynku sprzyjają niskie stopy procentowe, spadła też obserwowana na początku 2017 roku niepewność gospodarcza wśród przedsiębiorców. Generalnie wydaje się, że czynniki studzące entuzjazm inwestorów na początku 2017 roku (jak np. niepewność na polskiej scenie politycznej, rosnące braki wykwalifikowanej kadry, słaby złoty, zmniejszony strumień inwestycji zagranicznych) straciły na znaczeniu. Spodziewamy się, że sytuacja utrzyma się w roku 2018. Eksperci przewidują jednak podwyżkę stóp procentowych w 2019 roku, zmniejszy się tym samym dostępność kredytów, co wpłynie też negatywnie na inwestycje.
W zakresie wartości transakcji, w roku 2017 dominowały transakcje małe, ale wzrósł odsetek transakcji średnich tzw. MIDcapów. Trend ten utrzymuje się już od ponad 2 lat i nie spodziewamy się zmiany w roku 2018. Ilość transakcji dużych, o wartości większej niż 100 mln EUR utrzymuje się także na stabilnym poziomie – wśród transakcji z ujawnioną ceną w 2017 odnotowaliśmy 11 dużych transakcji (podobnie jak w 2016), w tym 4 z wartością powyżej 1 mld zł. O ile w 2016 roku mieliśmy dwie mega transakcje (sprzedaż Allegro i sprzedaż pakietu akcji PEKAO, obie o wartości powyżej 10 mld zł), w roku 2017 największa – sprzedaż Żabki do CVC Capital Partners osiągnęła wartość 4,3 mld zł.
Zgodnie z naszym przewidywaniem, fundusze Private Equity były bardzo aktywne w minionym roku, zarówno po stronie kupujących – stanowili aż 17% inwestorów, jak i sprzedających odpowiadali za 13% sprzedanych spółek. Najwięcej sprzedawał Enterprise Investors, który pozbył się aż sześciu swoich spółek (markety Dino, itWorks, Skarbiec Holding, Elemental holding, United Oilfield Services, Polski Bank Komórek Macierzystych) oraz Resource Partners z dwoma wyjściami na koncie (sieć supermarketów Mila i Melvit, producent zdrowej żywności). Po stronie kupujących faworytem jest południowoafrykański fundusz Coast2Coast, który kupił aż cztery polskie spółki, w tym 3 z branży spożywczej: Profi, Uni-Top Optima, Bezgluten oraz producenta opakowań Stella Pack. Od 2015 r. zainwestował już w sześć polskich spółek.
Największą grupę sprzedających w 2017 r. stanowili prywatni przedsiębiorcy, odpowiadali za połowę zrealizowanych transakcji. Jest to związane z obserwowanym przez nas od 2015 r. i coraz powszechniejszym zjawiskiem sprzedaży przedsiębiorstw przez ich założycieli, którzy stanęli w obliczu problemu sukcesji. Przewidujemy, że w 2018 r. zjawisko to się utrzyma, ale będzie to już ostatni moment na sprzedaż biznesów założonych na początku lat 90tych.
W całym roku 2017 dominowały transakcje pomiędzy polskimi podmiotami. Zagraniczni inwestorzy stanowili 27% kupujących i reprezentowali głównie kraje europejskie. Odnotowaliśmy kolejne transakcje z udziałem azjatyckich inwestorów: drobiarska grupa Superdrób pozyskała jako inwestora tajlandzki koncern Charoen Pokphand Foods (CPF), z kolei chiński gigant spożywczy WH Group za pośrednictwem amerykańskiej spółki Smithfield Foods, której jest właścicielem, przejął pakiety udziałów w ubojniach należących do Pini Polonia. Chińczycy w Polsce mają także udziały w takich firmach z zakładami produkcyjnymi jak Animex, Agri Plus i Agri Plus Feed. Ten rok pokazuje, ze Chińczycy coraz śmielej kupują polskie podmioty. Przewidujemy, że w 2018 r. będziemy świadkami kolejnych azjatyckich inwestycji na rodzimym rynku.
According to our forecast, PE Funds were very active in the past year – both on the buy-side (they constituted as much as 17% of the investors), as well as on the sell-side (13% of sold companies). Enterprise Investors sold the most – they disposed of as many as six of its companies (Dino supermarket chain, itWorks, Skarbiec Holding, Elemental Holding, United Oilfield Services, Polish Stem Cell Bank) and Resource Partners with two divestments on their account (supermarket chain Mila and a healthy food producer Melvit). On the buy-side prevails the South African fund Coast2Coast, who purchased 4 Polish companies, including three from food industry (Profi, Uni-Top Optima, Bezgluten) and packaging manufacturer Stella Pack. Since 2015 Coast2Coast has already invested in 6 Polish companies.
In 2017 private entrepreneurs were the largest group on the sell-side – responsible for a half of closed transactions. This situation is strongly connected to the increasingly common phenomenon observed by us since 2015 – the sale of enterprises by their founders who faced the problem of succession. We forecast that the phenomenon will continue in 2018, although this year will be the final moment to sell companies established in the early 90’s.
Throughout 2017, transactions between Polish entities prevailed. Foreign investors accounted for 27% of buyers and mainly represented European countries. We noted further transactions with Asian investors: poultry group Superdrob acquired Thai concern Charoen Pokphand Foods (CPF) as an investor, while the Chinese food giant WH Group through the American company Smithfield Foods, which it owns, took over shares of slaughterhouses belonging to Pini Polonia. The Chinese in Poland also have shares in such companies with production facilities like Animex, Agri Plus and Agri Plus Feed. This year shows that the Chinese are buying Polish entities more and more boldly. We anticipate that in 2018 we will witness further Asian investments in the domestic market.
W 2017 r., do czasu publikacji raportu, na rynku polskim odnotowano 204 transakcje fuzji i przejęć. To o 16 więcej niż w całym roku 2016 r. Największą transakcją w roku 2017 r. było przejęcie Żabki przez fundusz CVC Capital Partners od Mid Europa Partners za ok. 4,3 mld PLN.
Na szczególną uwagę zasługuje konsolidacja rynku FMCG. W roku 2017 doszło do aż 8 przejęć spółek z branży mięsnej – liderem przejęć w tym segmencie od dłuższego czasu pozostaje CEDROB, który w lipcu przejął Zakłady Mięsne Silesia oraz zyskał nowy podmiot w grupie poprzez zakup udziałów spółki JAMA przez Gobarto. Również rynek wód i napojów ulega konsolidacji, o czym świadczy realizacja 5 transakcji w minionym roku. Bez wątpienia jednym z dłużej oczekiwanych przejęć była sprzedaż przez fundusz Argan Capital Grupy Hortex. Kupującym był fundusz Mid Europa Partners.
Warto zwrócić uwagę na wysoką aktywność funduszy Private Equity w minionym roku. Na polskim rynku dokonały one ponad 30 przejęć oraz 24 wyjść. Do najgłośniejszych transakcji z udziałem tej grupy inwestorów należała m.in. sprzedaż sieci supermarketów Mila do grupy Eurocash przez Argus Capital. Wartość transakcji opiewała na ok. 350 mln PLN. Po stronie kupujących wyróżnił się południowoafrykański fundusz Coast2Coast, który w tym roku wzbogacił swój portfel aż o 4 polskie podmioty: producenta opakowań Stella Pack oraz firmy z branży spożywczej Bezgluten, Profi i Uni-Top Optima.
W minionym roku aż 19 polskich spółek zdecydowało się na przejęcia poza granicami kraju. Do ciekawszych transakcji tego typu należało przejęcie przez Wielton 100% udziałów w niemieckiej spółce Langendorf za kwotę 22,3 mln PLN. Było to trzecie przejęcie zagraniczne dokonane przez grupę. W listopadzie Grupa Adamed przejęła wietnamskiego producenta leków Dat Vi Phu za 177,2 mln PLN. Spółka z branży farmaceutycznej chce rozbudowywać portfolio o nowe produkty oraz zwiększyć dynamikę sprzedaży na rynkach zagranicznych. Przejęcia zagraniczne świadczą o gotowości polskich przedsiębiorstw do podjęcia konkurencji na rynkach zagranicznych oraz chęci wzmacniania własnego potencjału.
Jeżeli chodzi o strukturę transakcji, najwięcej zmian właścicielskich odnotowano wśród spółek z branży Media/IT/Telecom – 18% oraz FMCG – 13%. Wśród podmiotów kupujących dominowały Private Equity/Venture Capital – 17%, firmy z branży Media/IT/Telecom – 13%, oraz firmy z branży FMCG – 9%. Połowę sprzedających stanowili inwestorzy prywatni. Drugą najczęściej zbywającą swoje udziały grupą były Fundusze Private Equity/Venture Capital – 13%.
Po silnych wzrostach z pierwszej połowy roku kurs WIG utrzymuje się na dość wysokim poziomie ok. 62 000 pkt., a zmiana wartości indeksu od początku roku wynosi ok. 20%. Największy wzrost w tym czasie wśród spółek indeksu WIG 20 zanotowały PKO BP oraz Energa (odpowiednio ok. 57% i ok. 52%).
Złoty umocnił się wobec dwóch najbardziej znaczących walut świata. Na dzień 8 grudnia 2017 r. kurs USD/PLN spadł o ok. 14%, natomiast kurs EUR/PLN o ok. 5% w stosunku do poziomów na 31 grudnia 2016 r.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
In 2017 (until the publication date of this report) there were ca. 204 transactions on the Polish M&A market, which is 16 more than in the comparable period of 2016. The biggest deal of the year was the acquisition of Zabka convenience-stores chain by a fund managed by CVC Capital Partners from Mid Europa Partners. The value of the transaction amounted to ca. EUR 1 B.
The consolidation of Polish FMCG market is worth particular attention. In 2017 8 companies from meat processing segment were acquired, with CEDROB acting as the leader of consolidation efforts in this segment. In July it acquired Zakłady Miesne Silesia and gained a new entity in its capital group by the acquisition of JAMA company by Gobarto. The segment of mineral water and beverages is consolidating as well, with 5 deals closed this year. With no doubt, one of the most awaited transactions was the sale of the Hortex Group by Argan Capital. Mid Europa Partners were on the buy-side of this deal.
The increased activity of Private Equity funds in Poland in 2017 should not be left out as well. PE/VC funds completed over 30 acquisition and 24 exits from investments on the Polish market within last 12 months. The most significant transactions with participation of this group of investors was i.a. sale of Mila supermarkets’ chain to the Eurocash Group by Argus Capital. The value of the transaction amounted to ca. EUR 82 M. On the buy side the South-African fund Coast2Coast can be distinguished as one of the most active entities. It added 4 Polish companies to its portfolio this year: packaging producer Stella Pack and companies from food market Bezgluten, Profi and Uni-Top Optima.
In 2017 as many as 19 Polish companies decided to expand abroad by acquisitions. One of the most interesting transactions of that kind were the acquisition of 100% shares of German company Langendorf by Wielton for EUR 5.2 M. It was the third foreign deal closed by the Wielton Group. In November, Adamed Group acquired a Vietnamese drug producer Dat Vi Phu for EUR 41.5 M. The pharmaceutical company wants to develop its product portfolio and boost sales dynamics on foreign markets. The foreign acquisitions can be treated as a sign that Polish companies are ready to face competition on global markets and are willing to strengthen their potential.
As far as the transactions’ structure is concerned, most of the ownership changes were made among Media/IT/Telecom companies – 18% and FMCG – 13%. On the buy side dominated Private Equity/Venture Capital funds – 17%, companies from Media/IT/Telecom branch – 13%, and FMCG companies – 9%. The largest group of sellers were private investors followed by Private Equity/Venture Capital funds, which made up 13% of the entities on the sell side.
After the period of strong growth during the first half of the year, the WIG Index remained on a rather high level of 62 000 p. Since the beginning of the year WIG Index grew by ca. 20%. Among the WIG20 companies, PKO BP and Energa exhibited the strongest growth (ca. 57% and ca. 52% respectively).
The Zloty has strengthened against the main currencies. As for 8th December the USD/PLN exchange rate dropped by ca. 14%, and the EUR/PLN exchange rate by ca. 5% in comparison to the quotations from 31.12.2016.
FORDATA jest pionierem na polskim rynku kapitałowym, na którym w oparciu o technologię Virtual Data Room wspiera największe transakcje M&A, IPO, inwestycje Private Equity i prywatyzacje, w Polsce oraz w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej. FORDATA podniósł bezpieczeństwo i efektywność projektów o łącznej wartości ponad 35 mld PLN. Dążeniem FORDATA jest identyfikowanie potrzeb w zakresie bezpiecznego zarządzania poufnymi dokumentami wśród konkretnych branż i zaspokajanie ich w oparciu o technologię Virtual Data Room.
Navigator Capital wraz z Domem Maklerskim Navigator jest czołowym niezależnym doradcą finansowym dla przedsiębiorstw specjalizującym się w transakcjach M&A oraz publicznych i prywatnych emisjach akcji i obligacji. W ciągu ostatnich lat Grupa Navigator zrealizowała ponad 35 transakcji różnego typu. Partnerzy Navigator przeprowadzili transakcje o łącznej wartości ponad 6,2 mld PLN. Współpraca z międzynarodową siecią firm doradczych zrzeszonych pod szyldem Pandion Partners pozwala skutecznie obsługiwać transakcje międzynarodowe. Navigator Capital wraz z Domem Maklerskim Navigator zajmują wysokie pozycje w niezależnych rankingach oceniających aktywność podmiotów doradczych na rynku polskim.
FORDATA is a pioneer on the Polish capital market. Company supports the largest M&A, IPO, Private Equity and privatization projects in Poland and other countries of Central and Eastern Europe, based on the technology of a Virtual Data Room. The FORDATA VDR raised the levels of safety and efficiency of different projects of a total value of over 35 billion zloty. FORDATA’s aspiration is to identify the needs for secure management of confidential documents among specific industries and to address them based on the technology of the Virtual Data Room.
Navigator Capital, along with Dom Maklerski Navigator, is the leading, independent financial adviser, specializing in M&A transactions and public and private issues of stocks and bonds. In recent years, Navigator Group has completed over 35 transactions of different types. Navigator Partners’ market experience includes deals worth over PLN 6,2 billion. Cooperation with the international network of consulting companies affiliated under the banner of Pandion Partners helps to efficiently handle any international transactions. Navigator Capital, along with Com Maklerski Navigator, occupy high positions in independent rankings which evaluate advisory bodies’ activity on the Polish market.
Zdjęcie główne – FORDATA archiwum
