Okiem eksperta Wojna w Ukrainie i jej reperkusje

Inwazja na Ukrainę rozpoczęta przez rosyjskiego agresora 24 lutego 2022 r. miała ogromne, zarówno lokalne, jak i globalne reperkusje we wszystkich dziedzinach życia. Spowodowała niezliczone straty ludzkie i poważne straty materialne, wysiedlenie milionów ludzi, ogromny kryzys uchodźczy i humanitarny od czasów II wojny światowej, zakłócenie normalnego trybu życia ludzi, funkcjonowania gospodarki narodowej i prywatnych przedsiębiorstw. Dokładny zakres szkód wojennych poniesionych przez gospodarkę kraju, jego obywateli i przedsiębiorstwa jest niewyobrażalny i obecnie niemożliwy do oszacowania.

Aby przeciwdziałać brutalnej agresji i złagodzić jej skutki, rząd ukraiński wprowadził stan wojenny i godziny policyjne, które ograniczyły szereg podstawowych praw i wolności konstytucyjnych, w szczególności swobodę przemieszczania się, zgromadzeń, wypowiedzi, tajemnicę korespondencji i komunikacji, nienaruszalność mieszkania. Inne wdrożone działania dotyczą spekulacji gospodarczych i biznesowych, w których rząd ucieka się do surowych restrykcji i surowych regulacji mających na celu stabilizację gospodarki narodowej. W szczególności, wychodzące płatności transgraniczne są na ogół ograniczone, podczas gdy transakcje z firmami będącymi własnością Rosji, Białorusi lub ich rezydentów lub przez nie kontrolowanych są zakazane. Ponadto, aby zapewnić bezpieczeństwo prawne i zapobiec oszustwom w czasie wojny, rząd poważnie ograniczył lub całkowicie zabronił dostępu do wielu rejestrów publicznych, w tym rejestrów nieruchomości i spółek, a także zabronił obrotu nieruchomościami.

Ponadto wojna i powszechna mobilizacja obywateli odpowiedzialnych za służbę wojskową miały ogromny wpływ na sferę zatrudnienia, w tym na mobilność siły roboczej. Ograniczono niektóre uprawnienia pracownicze (np. prawo do urlopu, dni wolne, ograniczenia czasu pracy itp.). Pracodawcy, których działalność została dotknięta wojną, mają prawo zawiesić swoich pracowników lub zwolnić ich, jeśli obiektywnie nie są w stanie zapewnić im pracy. W przeciwieństwie do tego, inni pracodawcy, których pracownicy zostali powołani, mogą stanąć przed przytłaczającą potrzebą zawieszenia działalności biznesowej, gdy nie mogą zatrzymać swojego kluczowego personelu i nie mogą znaleźć zastępcy.

Ponieważ wojna zakłóciła normalne stosunki handlowe i inne rutynowe procesy biznesowe oraz stwarza poważne ryzyko poza kontrolą stron, wiele lokalnych firm i inwestorów zagranicznych już na czas nieokreślony zawiesiło lub całkowicie porzuciło swoje lokalne i transgraniczne operacje i transakcje. Aby zająć się tą niepewną sytuacją z prawnego punktu widzenia, w swoim oficjalnym oświadczeniu Ukraińska Izba Przemysłowo-Handlowa uznała wojnę za siłę wyższą. Większość terminów ustawowych i proceduralnych została zawieszona, a poszkodowani przedsiębiorcy mogą teoretycznie powoływać się na siłę wyższą, aby dochodzić zwolnienia z odpowiedzialności za naruszenie umowy i obowiązków ustawowych wynikających z wojny.

Ogromne szkody wojenne wyrządzone osobom fizycznym i przedsiębiorstwom, w wyniku aktywnych działań bojowych i celowej inwazji rosyjskiego agresora, spowodowały również pytanie o odpowiednie odszkodowanie należne od agresora oraz odpowiednie mechanizmy egzekucyjne. Prawo międzynarodowe nie przewiduje uniwersalnego mechanizmu reparacji, dlatego też Ukraina będzie musiała określić we współpracy z partnerami międzynarodowymi odpowiednie sposoby pociągnięcia Rosji do odpowiedzialności za agresję i zrekompensowania wyrządzonych przez nią szkód.

Ponieważ szanse na dobrowolne odszkodowanie od Rosji są raczej niejasne, można się spodziewać, że głównym źródłem reparacji staną się rosyjskie aktywa zlokalizowane zarówno na Ukrainie, jak i w innych krajach. Szereg ukraińskich sojuszników podjęło już pewne kroki w celu zamrożenia rosyjskich aktywów na swoich terytoriach i zamierza je przenieść na Ukrainę. Nasz kraj z kolei uchwalił ustawodawstwo i podjął kroki prawne w celu wywłaszczenia lokalnych aktywów należących do Rosji, a także ukraińskich przedsiębiorstw należących lub kontrolowanych przez Rosję lub wspierających agresję jej mieszkańców.

Niewątpliwie wojna na Ukrainie ma wiele daleko idących reperkusji zarówno w skali kraju, jak i świata. Niemniej jednak, wbrew wszelkim przeciwnościom, Ukraina kontynuuje swoją odważną walkę z przeważającą siłą najeźdźcy. Wyjątkowa odwaga i poświęcenie jej obrońców, hojne i bezinteresowne wsparcie udzielane przez międzynarodowych sojuszników Ukrainy oraz wzorowe przywództwo i wytrwałość zademonstrowane przez jej rząd i dowództwo wojskowe ostatecznie umożliwią nasze zwycięstwo.

Artykuł został przetłumaczony przez firmę FORDATA.