DOBRE PRAKTYKI 5 porad dla startupu od FORDATA – od czego zacząć?

Wpadłaś na pomysł, jak zmienić świat? A może znalazłeś sposób na ulepszenie popularnego rozwiązania? Jeśli twoja głowa jest pełna pomysłów, które wręcz proszą się o realizację, a nieśmiałe hobby powoli zaczęło przeradzać się w zawód, prawdopodobnie przeszło ci przez myśl pytanie, czy warto założyć startup. W FORDATA sami tak zaczynaliśmy i dziś wiemy, że było warto. Dzielimy się kilkoma radami, które mogą pomóc młodym projektom dobrze wystartować.

Dziesięć lat temu, gdy powstawała nasza firma, „startup” był buzzwordem, który odnosił się do niemal zupełnie innego zjawiska od tego, z jakim mamy do czynienia obecnie. Ewoluował nie tylko sposób organizacji przedsięwzięcia, ale też system finansowania projektów czy kanały promocji. Na świecie, również w Polsce, działa dzisiaj wiele hubów przedsiębiorczości, które specjalizują się w wykuwaniu sukcesu młodych firm. Obecnie startup kojarzy się raczej z profesjonalnie zaplanowanym biznesem, niż przedsięwzięciem realizowanym z prywatnych środków i półamatorsko, jak przed dekadą. Dlatego grzechem byłoby nie skorzystać z możliwości, które są dziś niemal na wyciągnięcie ręki. Co warto wziąć pod uwagę, by nasze starania miały większą szansę na powodzenie?

Uczelnia jest miejscem, które daje możliwość rewizji naszych startupowych zamierzeń zanim wypłyną na szersze wody, a nam zdarzy się popełnić błąd. Często to właśnie w murach akademii rodzą się ciekawe i innowacyjne pomysły, co miało miejsce również w przypadku FORDATA. Obecnie wiele uczelni prowadzi programy nakierowane stricte na rozwój przedsiębiorczości studentów. Dla przykładu, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Alma Mater FORDATA, posiada tytuł Startup Friendly nadawany przez Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości (AIP). UE organizuje też imprezy i spotkania promujące ideę startupu z udziałem znanych osób ze świata mediów i biznesu. Poza tym akademia jest miejscem, które pozwala nawiązać cenne relacje z innymi studentami i współtworzyć z nimi projekty. W naszym przypadku dało to szansę na stworzenie podstawowego zespołu zaangażowanego w startup i wypracowanie zaufania na samym początku współpracy. Mogliśmy także konsultować nasze zamierzenia z wykładowcą. Kadra uniwersytecka działa jak zespół zaufanych doradców, warto więc skorzystać z ich darmowej ekspertyzy. Uniwersytet jest również w stanie udostępnić nam fizyczną przestrzeń, gdzie projekt może się bezpiecznie rozwijać. Dotyczy to pracowni, laboratoriów i innych miejsc do pracy, za które także nie będziemy musieli ponosić dodatkowych kosztów. Nawet jeśli uczelnia nie posiada oficjalnego statusu inkubatora, z definicji posiada większość jego zalet. Dostępność narzędzi, metodologii i doświadczonych ludzi, których wiedza może pchnąć nasz projekt mocno do przodu, jest naprawdę nieoceniona.

To wyspecjalizowane instytucje zapewniające kompleksową pomoc młodym projektom. FORDATA również skorzystała z takiej formy wsparcia od dwóch poznańskich ośrodków: PPNT i PPTP. Dzięki temu, że inkubatory mogą wziąć na siebie wiele zadań związanych ze stroną prawną, finansową i podatkową przedsięwzięcia, są dużym odciążeniem dla startupów, zwłaszcza tworzonych przez niedoświadczone osoby i nieposiadające kapitału. W przypadku FORDATA istotnym udogodnieniem okazała się możliwość skorzystania z biur znajdujących się w budynkach obu instytucji, co wręcz zaważyło na naszym dalszym rozwoju. W początkowym okresie życia startupu, gdy ponosi się głównie koszty związane z rozwojem, takie odciążenie finansów to ogromny plus. Decydując się na współpracę z jednym z takich hubów, możemy liczyć również na profesjonalne działania marketingowe czy pokrycie kosztów stażu. Jedna ze współzałożycielek FORDATA dzięki środkom PPTP otrzymała szansę na kilkumiesięczny wyjazd do Czech w ramach programu Erasmus dla młodych przedsiębiorców, co dało jej szansę na zbadanie rynku i zgromadzenie kontaktów. Na rynku istnieje dziś wiele inkubatorów, także akademickich (AIP). Oferta jest szeroka, istnieje więc szansa na jej dobre dopasowanie do potrzeb naszego projektu.

W FORDATA zespół jest jedną z podstawowych wartości. W naszym przypadku ogromnie ważny był przede wszystkim odpowiedni podział ról w oparciu o posiadane na starcie zróżnicowane kompetencje, co umożliwiło nam dobry start. W początkowym okresie zespół tworzyły jedynie trzy osoby, ale zadania zostały rozdzielone tak, że projekt mógł się rozwijać bez konieczności zatrudniania dodatkowych specjalistów. Zauważamy, że w przypadku wielu projektów, zwłaszcza technologicznych, sytuacja często wygląda zupełnie inaczej. Zespoły core’owe składają się z ludzi posiadających bardzo podobne umiejętności: są to bardzo często programiści, którzy choć są w stanie poprowadzić projekt od strony technologicznej, mogą mieć problemy z przyjęciem ról wychodzących poza ich główne kompetencje. Bywa, że dobrze rokujący projekt upada właśnie ze względu na brak odpowiednio zbalansowanego pod względem umiejętności zespołu. Nawet najlepszy pomysł może nie zadziałać, jeśli nie zadbamy, by to marketingowiec zajął się jego promocją, a inżynier rozwojem technologii. Jeszcze na etapie tworzenia biznesplanu startupu warto więc zastanowić się nad składem zespołu i narzędziami usprawniającymi jego współpracę. Dobre praktyki są skalowalne. Pozwalają one na pełniejszy wgląd w funkcjonowanie projektu i łatwiejsze wdrażanie rozwiązań i nowych pracowników również na późniejszych etapach.

Rynek małych i średnich firm jest dzisiaj bardzo duży i rozdrobniony, nie oznacza to jednak, że każde z tych przedsiębiorstw wymyśla innowacyjne produkty. Niech nie demotywuje cię niemożność założenia drugiego Google’a. Jest duża szansa, że istnieje grupa klientów, dla których to właśnie twoja propozycja okaże się wyborem numer jeden, mimo że nie wprowadza żadnej rewolucji. W tym przypadku twoją przewagą konkurencyjną może być dobra komunikacja czy modyfikacja produktu na potrzeby danej grupy odbiorców. W ten właśnie sposób na polski rynek trafił nasz Virtual Data Room, technologia dobrze znana dziesięć lat temu firmom na Zachodzie, ale nie w Polsce. Jeśli twój projekt nie jest innowacyjny, pomyśl, w jaki sposób ulepszyć lub zaaplikować znane rozwiązanie i którzy klienci mogą na tym zyskać najwięcej. W przypadku polskich odbiorców Data Roomu istotną zaletą okazała się m.in. lokalność produktu: zgodność z polskim ustawodawstwem, wsparcie w języku polskim czy lokalizacja serwerów. Do tego udało nam się stworzyć produkt, który od strony technologicznej śmiało konkuruje ze starszymi markami globalnymi.

Gdybyśmy od samego początku nie zajmowali się zagadnieniem bezpieczeństwa danych, być może nie wiedzielibyśmy, jak istotnym warunkiem jest właściwa ochrona informacji. Dla przykładu, dzieląc się pitch deckiem czy dokumentacją finansową z inwestorami, warto użyć do tego celu… właśnie Data Roomu. Więcej na ten temat piszemy w artykule „Co to jest VDR, czyli wszystko, co powinieneś wiedzieć”. Dzięki temu możliwa będzie kontrola tego co i komu wysyłamy. Zminimalizujemy także szansę, że ktoś podzieli się naszym pomysłem z postronnymi osobami – email nie oferuje tej klasy zabezpieczeń – jak również zyskamy wizerunkowo w oczach inwestorów, którzy z takich rozwiązań korzystają na co dzień w prowadzeniu procesów transakcyjnych. Data Room posłuży również jako bezpieczne repozytorium dokumentów i plików.

Powyższe pięć porad nie wyczerpuje oczywiście wszystkich doświadczeń, jakie udało nam się zebrać w ciągu dziesięciu lat funkcjonowania. Mamy jednak nadzieję, że udało się nam Was zainspirować i zmotywować do działania. Co możemy powiedzieć dziś na pewno, to że wciąż mamy w sobie energię z wczesnych lat i że pomaga się nam ona rozwijać. Dlatego warto pielęgnować również i tę wartość. Życzymy powodzenia!

Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o historii FORDATA, zapraszamy do przeczytania naszego jubileuszowego wywiadu dla serwisu Mam Startup.